Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης, Ιστορία, μέρος 1ο
Το Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού Σερρών. Ο υγρότοπος Κερκίνης ο οποίος αποτελεί το κεντρικό τμήμα του Εθνικού Πάρκου είναι ένας από τους 10 υγρότοπους διεθνούς σημασίας της Ελλάδος γνωστοί και υγρότοποι Ραμσάρ.
Επίσης είναι μία από τις 196 σημαντικές περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας (ΙΒΑ) και Περιοχή Ειδικής Προστασίας (SPA 79/409/EOK, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/147/EOK), καθώς επίσης και περιοχή του δικτύου NATURA 2000 (οδηγία 92/43/ΕΟΚ).
Η λίμνη δημιουργήθηκε το 1932 με την κατασκευή ενός φράγματος στον ποταμό Στρυμόνα, στο βορειοδυτικό τμήμα της πεδιάδας των Σερρών κοντά στο χωριό Λιθότοπος, την κατασκευή ενός μεγάλου αναχώματος στην ανατολική πλευρά της λίμνης και ενός μικρότερου στα δυτικά που προστάτευε τον οικισμό του χωριού Κερκίνη. Σκοπός της δημιουργίας της λίμνης ήταν η ανάσχεση των πλημμυρικών παροχών του Στρυμόνα, η συγκράτηση των φερτών υλών και η άρδευση της πεδιάδας των Σερρών. Στη θέση στην οποία δημιουργήθηκε, υπήρχαν κατά την αρχαιότητα μικρές λίμνες καθώς επίσης έλη μόνιμα και παροδικά. Στο νότιο τμήμα της πεδιάδας των Σερρών υπήρχε η λίμνη Αχινού, η οποία αποξηράθηκε την ίδια ακριβώς περίοδο.
Η περιοχή της σημερινής πόλης της Κερκίνης το 1914
Ο Στρυμόνας πηγάζει από το βουνό Βίτοσα στη Βουλγαρία και μέσα από τα στενά του Ρούπελ ξεχύνεται στην πεδιάδα των Σερρών, στην οποία ακολουθούσε συνήθως νοτιοανατολική κατεύθυνση, για να εκβάλλει τελικά στον Στρυμονικό κόλπο. Κατά την εικοσαετία 1914-1934 σημειώθηκαν 5 μεγάλες αλλαγές της κοίτης του ποταμού, ενώ την περίοδο 1918-1934 σημειώθηκαν 7 έτη πλημμυρών. Κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή μεγάλος αριθμός προσφύγων εγκαταστάθηκε στην περιοχή. Οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης και η ελονοσία που ενδημούσε στην περιοχή οδήγησε στο θάνατο το 20% περίπου των προσφύγων. Αυτός ήταν πιθανώς ο κύριος λόγος που ώθησε το Ελληνικό κράτος στην κατασκευή των μεγάλων εγγειοβελτιωτικών έργων στις πεδιάδας στις πεδιάδες της Μακεδονίας, η αποκατάσταση δηλαδή των προσφύγων και η καταπολέμηση της ελονοσίας.
Η περιοχή του σημερινού Νομού Σερρών όπως ήταν το 1914
Τα έργα στην πεδιάδα των Σερρών κατασκευάστηκαν από την κοινοπραξία των αμερικανικών εταιρειών John Monks & Sons – Ulen & Company. Εκτός από την κατασκευή της λίμνης, το συμβόλαιο των εταιρειών περιλάμβανε και πολλά άλλα έργα όπως στην εκτροπή και εγκιβωτισμό του Στρυμόνα ανάντη της λίμνης, την αποξήρανση της λίμνης Αχινού, τη διευθέτηση και εγκιβωτισμό της κοίτης του ποταμού κατάντη της λίμνης, εγκιβωτισμό της τάφρου Μπέλιτσα και των κυριότερων χειμάρρων της πεδιάδας και κατασκευή 3 υδροληψιών και των κυρίων διωρύγων για άρδευση.
Τα έργα αυτά, με εξαίρεση το τμήμα της κοίτης του Στρυμόνα που διερχόταν μέσα από την πρώην λίμνη Αχινού, ολοκληρώθηκαν σε 7 έτη. Τις επόμενες δεκαετίες κατασκευάζονται διάφορα έργα με κυριότερα αυτά που αφορούν την περιοχή της Κερκίνης (κατασκευή νέου φράγματος και αναχωμάτων για επαύξηση της χωρητικότητας της λίμνης, επαναδιευθέτηση της κοίτης του ποταμού ανάντη της λίμνης και αρδευτικά έργα στην πεδιάδα). Τα έργα αυτά ολοκληρώθηκαν τη δεκαετία του ’80, πλην όμως πολλά παρουσίασαν κατά τη διάρκεια των ετών σοβαρά προβλήματα είτε κατασκευαστικά είτε σχεδιασμού, με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνονται σήμερα στο ρόλο τους.
Γνωρίζατε ότι:
Η Νανόχηνα είναι ένα από τα πιο απειλούμενα είδη πτηνών
στην Ευρώπη. Σχεδόν ολόκληρος ο ευρωπαϊκός πληθυσμός του
είδους διαχειμάζει στο Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης, όπου παραμένει για 5 έως 6 μήνες κάθε χρόνο,
περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα ή περιοχή.
